10.3.08

Grazzi

Għeżież ħbieb,

Dan huwa mument mill-aktar emozzjonanti li ma nistax ma naqsmux magħkom li bil-vot tagħkom għamiltuh possibbli.

Il-fiduċja tagħkom timlini b'responsabbiltà biex għal dawn il-ħames snin li ġejjin nagħmel l-almu kollu tiegħi - bħala rappreżentant Għawdxi fil-Parlament ta' pajjiżna - biex nara lill-gżira tagħna timxi 'l quddiem u biex l-Għawdxin kollha - mingħajr distinzjoni - igawdu mill-progress li rridu noħolqu.

F'mument bħal dan ippermettuli ngħid grazzi.

Grazzi lil dawk il-mijiet ta' Għawdxin li appoġġawni u tawni l-fiduċja tagħhom. Onorajtuni b'mod li diffiċli tiddeskrivih.

Grazzi lil dawk l-għexieren ta' voluntiera li għenuni nwassal il-messaġġ tiegħi u li kienu ta' appoġġ kontinwu tul kampanja elettorali impenjattiva.

Grazzi mill-qalb lil dawk li għarblu u rriflettew qabel xeħtu l-vot tagħhom.

Grazzi lil sħabi l-kandidati tal-Partit Nazzjonalista li ħdimna flimkien għal għan wieħed. U grazzi lill-kandidati l-oħra kollha li ħadmu biex dan l-eżerċizzju demokratiku seta' jkun suċċess.

Iżda ma nistax, f'dan il-mument, ma naħsibx ukoll f'dawk l-eluf ta' Għawdxin li llejla jħossuhom iddiżżappuntati għaliex il-partit tagħhom ma ġiex elett. Lil dawn ngħidilhom biss ħaġa waħda - lil hinn mill-pika elettorali aħna lkoll poplu wieħed li nixtiequ naraw lil pajjiżna miexi biss 'il quddiem. Fil-Parlament Malti se nitkellem f'isem l-Għawdxin kollha u s-suċċess tagħna se jkun is-suċċess tal-poplu. Fuq nett ta' l-aġenda tagħna għandu jkun hemm li ħadd ma jħossu eskluż jew imwarrab. Kulħadd għandu jsib postu fil-programm ta' ħidma tagħna. Kulħadd għandu x'joffri u kulħadd huwa importanti. Kif qal il-Prim Ministru llum stess se nkunu l-Gvern tal-poplu kollu. Gvern li ma jrid lil ħadd jaqa' lura.

B'ħames snin oħra ta' Lawrence Gonzi bħala Prim Ministru konvint li pajjiżna se jgħaddi minn żmien ta' prosperità, fejn inkomplu nagħmlu l-qabża fil-kwalità, noħolqu iżjed xogħol, insaħħu s-servizzi tas-saħħa, insebbħu l-ambjent, nattiraw iżjed turiżmu u investiment u noffru lil uliedna l-aqwa servizzi edukattivi biex huma wkoll jimxu 'l quddiem u jaħtfu opportunitajiet ġodda.

Din hija rebħa għall-poplu Malti. Rebħa għad-demokrazija. Għall-valuri li jgħaqqduna u għall-ideali li jressquna flimkien.

Tagħkom,

Chris










2.3.08

L-għażla



Wara disa' snin Sindku tan-Nadur inħoss li wasal iż-żmien li nagħmel il-pass li jmiss. Nixtieq ikolli l-opportunità li naħdem għall-ġid ta' Għawdex kollu. Nemmen li nista' nagħti sehmi biex Għawdex ikompli miexi 'l quddiem.

Meta ftit tax-xhur ilu l-Unjoni Ewropea għażlet lin-Nadur bħala waħda mill-aqwa għaxar destinazzjonijiet rurali emerġenti fl-Ewropa, ma stajniex jien u sħabi ma niddedikawx il-premju lir-residenti kollha tal-lokalità. Għax biex jitwettaq pjan ta' ħidma intensiv, bħal dak li wettaqna fin-Nadur, kulħadd irid jiġbed ħabel wieħed. Kulħadd irid iħossu parti minn proġett. Kulħadd irid iħossu utli. U - fuq kollox - kulħadd irid ikun entużjast. Kien għalhekk li ftaħna beraħ il-bibien għal kull min kellu x'joffri. Għal kull min ħass li jista' jgħin. Għal kull min nibtitlu idea. Għal kull min ma kellux ideat imma xtaq jaħdem biex l-idea ta' ħaddieħor tirnexxi. Fassalna miri għolja u f'temp ta' ftit snin kulħadd ra l-bidla sseħħ. Għax wara li lestejna dak li l-iżjed kien meħtieġ - toroq, sistemi ta' traffiku, indafa u organizzazzjoni - dorna għal potenzjali moħbija. Fejn kien hemm għelieqi mhux maħduma, imlejnihom siġar. Fejn kien hemm widien mimlija frott, niżżilna t-turisti jimxu fihom biex jammiraw dak li jagħmel lil Għawdex meraviljuż. Fejn kien hemm it-talent, kxifnieh u ħeġġiġnieh. Fejn kien hemm fortifikazzjonijiet, irrestawrajnihom. Fejn kellna xi ħaġa differenti minn ta' ħaddieħor - irreklamajniha. Għamilna l-karnival tan-Nadur l-akbar avveniment xitwi f'Għawdex. Ġibna għadd ta' konferenzi minn barra, fosthom dik tal-Fondazzjoni Ewropea tal-Bliet tal-Karnival, li bis-saħħa tagħha għamilna l-karnival tagħna magħruf madwar l-Ewropa.



Kellna postijiet mitluqa li bdilnihom fi playing fields, ġonna u beleveders, b'veduti mill-isbaħ. Ħloqna avvenimenti annwali, apparti l-karnival, li jattiraw eluf ta' nies. Għinna lill-istudenti tagħna jitgħallmu iżjed. Investejna fil-kotba, fl-edukazzjoni, fit-tagħlim u fl-isport. Ksejna l-grawnds tal-futbol tal-lokalità bil-ħaxix artifiċjali biex nattiraw iżjed tfal u żgħażagħ lejn l-isport. Naddafna l-bajjiet u żidna l-faċilitajiet għal dawk li jkunu qed igawduhom. Bnejna ħbiberiji ma' lokalitajiet oħra Ewropej b'ġemellaġġi u assoċjazzjonijiet u ħtafna kull opportunità li relazzjonijiet transkonfini bħal dawn iġibu magħhom. Konna ta' spalla għall-għaqdiet volontarji u assistejnihom fejn weħidhom ma setgħux jaslu. Fuq kollox konna l-iżjed Kunsill Lokali fil-pajjiż li għaraf jaħtaf minn kmieni l-opportunitajiet tas-sħubija ta' pajjiżna fl-Unjoni Ewropea. Akkwistajna iżjed minn 200,000 ewro mill-Unjoni Ewropea, li minnhom qed igawdi l-poplu kollu. Sfruttajna kull potenzjal li kellna u bi programm serju u bl-involviment ta' kulħadd, inawgurajna proġett wieħed wara ieħor. U dan kollu grazzi għall-entużjażmu li ttrasferejna lill-poplu biex iħossu parti minn programm ta' ħidma.



Nemmen li dak li għamilna fin-Nadur jista' jsir f'Għawdex kollu biex lill-gżira tagħna nagħmluha mudell għal reġjuni oħra żgħar Ewropej.

Dan huwa mument importanti għal Għawdex tagħna għax filwaqt li rridu nwettqu l-bidla li nixtiequ ma nistgħux inpoġġu f'riskju dak li jagħmlu differenti minn kull post ieħor. Inħoss li hija r-responsabbiltà tagħna li bil-politika tagħna mhux biss inżommu din id-distinzjoni imma nisfruttawha biex nagħmlu suċċess. Għadna fil-ħin li nagħmlu lil gżiritna gżira sostenibbli, li toffri xogħlijiet ġodda u attraenti lil kull min jixtieq jaħdem, filwaqt li tikkonserva dak li jagħmilha dak li hi. Ma nistgħux, għall-gwadann instantanju, nibdlu lil Għawdex f'sempliċi resort turistiku miżgħud bil-bini bħal ma ssib fil-kosta ta' ħafna pajjiżi oħra Mediterranji. Lil Għawdex nistgħu nagħmluh ħafna iżjed minn hekk jekk niffukaw fuq dak li jagħmlu uniku. Jekk niftakru li fuqu għandna l-eqdem binjiet magħmula mill-bniedem li fadal fid-dinja. Li fuqu ssibilna tradizzjonijiet, festi, mod ta' għajxien u rutini li jnessuk postijiet oħra. Li l-istorja tiegħu tmur lura eluf ta' snin u li l-kultura tiegħu hija ħajja daqs qatt qabel. F'dinja globalizzata, fejn tmur fejn tmur ta' spiss se ssib affarijiet simili, it-turist ta' kwalità qed ifittex postijiet li għarfu jżommu l-identità tagħhom u li joffrulu pakkett esklussiv, li ma jista' jsib imkien iehor. Li joffrulu attivitajiet li ma jinsihomx malajr u li permezz tagħhom il-popolazzjoni lokali taqla' għajxien tajjeb u tippriserva dak li jagħmilha differenti. Hija din l-isfida li għandna quddiemna u hija sfida mill-iżjed eċċitanti. Għax issa li pajjiżna sab postu fil-familja Ewropea u l-poplu tagħna qed juża l-istess munita bħal miljuni ta' Ewropej, wasal iż-żmien għall-pass li jmiss. Li nimmiraw fil-għoli biex nilħqu livelli ta' eċċellenza u li jissarrfu f'iżjed xogħol u fi kwalità ta' ħajja aħjar għal familji kollha tagħna.



Il-pjan tagħna għandu jinkludi li lil Għawdex nagħmluh mudell ta' kif għandha titħaddem gżira li tgawdi mix-xemx tul is-sena kollha. Gżira li tisfrutta l-potenzjal ta' l-enerġija rinnovabbli. Gżira li fiha jonqsu l-kontijiet tad-dawl u jiżdiedu l-pannelli solari fuq il-bjut tad-djar tagħna. Gżira b'sistema ta' trasport pubbliku efficjenti, irħis, li ma jniġġisx u li jaqdik. Gżira b'lukandi u stabbilimenti ekoloġiċi li joffru xogħlijiet attraenti u servizzi ta' kwalità li ma ssibhom imkien ieħor. Gżira b'kalendarju kulturali annwali rikk, mifrux fuq is-sena kollha u li jattira turiżmu ta' kwalità. Gżira li tospita avvenimenti internazzjonali - konferenzi, festivals, training camps u opportunitajiet ta' riċerka għal studenti u professjonisti barranin. Gżira li niesha jkollhom l-għodda li għandhom bżonn biex jimxu 'l quddiem u biex iħossuhom kburin bil-kisbiet tagħhom u jiġbdu lkoll ħabel wieħed. Gżira li għalkemm fiżikament maqtugħa minn postijiet oħra, toffri l-aqwa servizzi ta' trasport għal niesha u għal dawk li jridu jżuruha. Fuq kollox gżira li tattira l-investiment - barrani u lokali - u li toffri lill-investituri pakkett attraenti: ħaddiema mħarrġa, bieżla, entużjasti u li jitgħallmu malajr, gżira bilingwi fil-familja kbira Ewropea, kondizzjonijiet eċċellenti ta' għajxien, settur tas-servizzi effiċjenti u sigurtà finanzjarja.



Il-miri huma għolja u min hu ċiniku jista' jitbissem u joqgħod lura. Imma f'mumenti bħal dawn m'hemmx post għal min ipoġġi l-limitajiet qabel il-potenzjal.

Għandna nixprunaw l-ispirtu imprenditorjali fin-negozjant ż-żgħir u s-self employed Għawdxi għax ekonomija Għawdxija b'saħħitha tiddependi wkoll minnhom. Jeħtieġ li nkunu qribhom - negozjanti, imprendituri u self employed Għawdxin. Mhux biss biex niffaċilitaw il-proċess li permezz tiegħu jistgħu jakkwistaw fondi minn barra, imma biex nisimgħu l-ideat tagħhom u ngħinuhom jagħmluhom realtà.



Fil-ftit snin li għaddew diġà rajna eżempji ta' negozjanti u self employed li ma qagħdux jistennew iż-żmien jgħaddi u bdew jaħtfu l-opportunitajiet biex ikabbru l-operat tagħhom, jitgħallmu ħiliet ġodda u jippreparaw biex jagħmlu suċċess f'ambjent iżjed kompetittiv. Però dan għadu biss il-bidu għaliex il-bażi għadha qed tinbena. Għad fadal ostakli x'naqbżu. Għad fadlilna noffru post adattat lil bosta self employed li jixtiequ jkabbru l-operat tagħhom u m'għandhomx fejn. Għad nistgħu nerġgħu nagħtu ħajja liż-żona industrijali tagħna billi nikkonvertu partijiet minnha f'workshops, call centres u negozji oħra innovattivi, sostenibbli u li jagħmlu sens għal gżira bħal tagħna. L-istess japplika għas-settur ta' l-artiġġjanat, li kull ma jmur dejjem qed jikber. Għandna negozjanti żgħar li jbiegħu l-artiġġjanat tagħhom u li qed jistennew li jkollhom post xieraq minn fejn jaħdmu u jbiegħu l-prodotti tagħhom. Fuq kollox, għandna nieħdu ħsieb kull investitur Għawdxi li lest jinvesti flusu fil-gżira li fiha jgħix. Minflok ma nħallu l-ostakli jinġemgħu quddiemhom, għandna naqbżuhom magħhom sabiex niżviluppaw iżjed kummerċ sostenibbli, li jixraq lill-gżira tagħna.



Fl-istess kategorija tas-self employed, però bi sfidi differenti, għandna lil dawk involuti fis-settur agrikolu. Għalihom, f'Għawdex, hemm futur għaliex il-prodott agrikolu Għawdxi għandu post ċentrali fil-viżjoni tagħna għal turiżmu ta' kwalità. Lukandi u ristoranti għandhom jingħataw biżżejjed raġunijiet sabiex jagħżlu l-prodott Għawdxi u jisfruttaw il-potenzjal tiegħu. It-turist ta' kwalità jfittex ir-riċetti lokali, l-inbid lokali u l-ingredjenti lokali. L-agrituriżmu, fejn it-turist jitniżżel fl-għelieqi tagħna biex jesperjenza l-ħajja fl-għelieqi, jista' jibdel il-ħajja ta' ħafna mill-bdiewa tagħna. L-agrituriżmu qed jiżviluppa mad-dinja kollha u qed isir fost l-akbar setturi turistiċi. It-turist qed jiskopri s-sbuħija li jimxi fl-għelieqi, li jgħin lil bidwi jaqta' l-frott u l-ħxejjex tiegħu, li jitgħallem iżjed dwar il-biedja u jistenna b'ħerqa biex filgħaxija jiekol il-prodott lokali misjur. U jieħu miegħu, fi tmiem il-btala, il-prodotti tal-post li jkun żar. Ma nistgħux ma nisfruttawx potenzjal bħal dan. Fuq kollox, għandna nagħmlu aċċessibbli għall-bdiewa tagħna l-aħjar teknoloġija ġdida u metodi ta' ħidma innovattivi. Għandna nġibu esperti - anke minn barra - u nniżżluhom fl-għelieqi tagħna biex naraw x'potenzjal moħbi għad jista' jiġi sfruttat. Sabiex il-bdiewa tagħna jevitaw problemi li għalihom diġà hemm soluzzjoni. U biex jikkumplimenta dan kollu, għandna nħeġġu lill-poplu tagħna jagħżel il-prodotti ta' kwalità lokali - iżjed ġenwini, iżjed friski ... iżjed tagħna.



Il-viżjoni tagħna għal Għawdex jeħtieġ li tinkludi lil kulħadd. Mit-tfal ta' l-iskola - li għalihom għandha noffru l-aqwa faċilitajiet biex ikabbru l-ħiliet tagħhom - sal-pensjonanti li jixtiequ jgawdu lil gżirithom fis-saħħa u s-sliem. Mill-artiġġjana san-negozjanti ż-żgħar sal-bdiewa u s-sajjieda. Miż-żgħażagħ Għawdxin li jixtiequ xogħlijiet ta' kwalità fil-gżira fejn trabbew sa koppji żgħażagħ li qed jagħmlu l-ewwel passi flimkien. Għax, fl-aħħar mill-aħħar, ir-rwol tal-politiku għandu jkun li jaħdem biex niesu jkunu jistgħu jgħixu ħajja iżjed trankwilla - fejn il-ħaddiema jmorru lura d-dar wara jum xogħol sodisfatti li għamlu xi ħaġa produttiva, li kkontribwew għas-soċjetà li fiha jgħixu u li permezz tagħha jistgħu jgawdu lil familthom u jgħixu ħajjithom kif jixtiequ. Li kulħadd ikollu s-servizzi tas-saħħa li għandu bżonn biex jieħu ħsieb saħħtu u saħħet l-għeżież tiegħu. Li l-ġenituri jaraw lil uliedhom jitgħallmu dak li huma ma kellhomx opportunità jitgħalmu. Li jarawhom jikbru u jsiru rġiel u nisa ta' rispett. Li kulħadd jgħix ħajtu mingħajr ostakli żejda, waqt li jgawdi l-ambjent ta' madwaru u jara li uliedu ser ikunu jistgħu jgawduh kif qed igawdih hu. Huwa dan li l-poplu jitlob minnha l-politiċi. Ma jagħżilnix biss biex naġixxu f'ismu u nirrappreżentawh. Jagħżilna fuq kollox biex immexxuh. Għax fil-pjan tagħna jkollu fiduċja u fil-kompetenza tagħna ma jiddubitax. U b'tali responsabbiltà huwa dmir tagħna li nħarsu fit-tul. Li nimxu bi pjan. Li ma nagħmlux l-iżball u nħarsu biss lejn il-gwadann instantanju imma li nibnu u npoġġu fis-seħħ pjan sostenibbli, li l-frott tiegħu jitgawda għal snin twal.



Għal darb'oħra t-8 ta' Marzu ser ikun jum ieħor importanti fl-istorja ta' pajjiżna. Ħames snin wara l-iva tal-poplu Malti għall-Unjoni Ewropea, fit-8 ta' Marzu l-poplu tagħna qed jiġi mistieden jiġġudika l-ħidma li wettaq Lawrence Gonzi fl-ewwel ftit snin tiegħu bħala Prim Ministru ta' Malta. Qed jiġi wkoll mistieden iħares 'il quddiem u jiddeċiedi f'idejn min ser iħalli lil Malta tul il-ħames snin li ġejjin. Qed jiġi mistieden jagħmel għażla - bejn li jħalli lil Malta għaddejja bir-rankatura li qabdet fl-aħħar ftit snin taħt it-tmexxija ta' Lawrence Gonzi jew ineħħiha minn fuq dak il-binarju u jpoġġiha fi triq oħra - li dwarha min verament jaħseb jista' jkollu biss dubji. Li jneħħiha minn taħt idejn Lawrence Gonzi u jpoġġiha f'idejn min ma kellux il-kwalità li jaqra s-sinjali ta' żmienu. F'idejn min ħaseb li ma nistgħux inkunu fejn aħna llum. F'idejn min xtaq lil Malta tibqa' waħidha, iżolata fil-periferija ta' Ewropa magħquda. F'idejn min kien lest iċaħħad lil Malta minn dan iż-żmien ta' opportunitajiet.



Hija għażla li qed tasal f'ċirkostanzi speċjali għal Malta. Għax fl-istorja ta' pajjiżna dan tagħna huwa mument straordinarju. Kif kien straordinarju għall-Irlandiżi fl-ewwel snin tagħhom fl-Unjoni Ewropea. Kif kien eċċezzjonali għal pajjiżi oħra ffaċċjati minn għażliet kbar f'mumenti sinifikanti fl-istorja tagħhom. Hija stedina lill-poplu Malti biex jikkonferma l-iva tiegħu. L-iva tiegħu għall-Ewropa. L-iva tiegħu għal pajjiż iżjed b'saħħtu bilqiegħda madwar l-istess mejda ma' sħabna l-Ewropej. L-iva tiegħu għal opportunitajiet kbar għaż-żgħażagħ tagħna, għall-istudenti, għas-self employed, għall-imprendituri, għall-ħaddiema, għal dawk vulnerabbli fis-soċjetà tagħna. L-iva tiegħu għal kwalità ta' ħajja aħjar. Għat-tkabbir ekonomiku. L-iva tiegħu għall-investiment u għax-xogħol. Mhix sempliċi għażla għal partit jew għal kandidat. Hija - qabel xejn - għażla għalina. Għall-familji tagħna. Għal futur tagħna u ta' uliedna.



(ritratti: JJP Zammit)